Nhân sỹ tiếp tục đòi dừng dự án bauxite

Các dự án khai thác bauxite Tây Nguyên tiếp tục gây tranh cãi

Cựu Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình vừa ký tên, đứng đầu một bản kiến nghị tập thể đại diện cho hàng loạt các trí sỹ, cựu quan chức cao cấp đòi ngừng dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên.

Một loạt các nhân vận có tên tuổi như cựu thứ trưởng tài nguyên - môi trường Đặng Hùng Võ, cựu thứ trưởng khoa học - công nghệ Chu Hảo, giáo sư Hoàng Tụy, kinh tế gia Phạm Chi Lan, cựu tổng lãnh sự Dương Danh Dy, nhà văn Nguyên Ngọc, các chuyên gia Trần Việt Phương, Nguyễn Trung... cùng có mặt trong danh sách đại diện cho nhiều người ký tên vào bản kiến nghị.

Trước sức ép dường như đang tăng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc được dẫn lời hôm nay rằng sẽ "lắng nghe, xem xét toàn diện" kiến nghị.

Bản kiến nghị với năm vấn đề và sáu lý do 'khẩn thiết yêu cầu' dừng ngay các dự án được gửi đích danh tới Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Nội dung bản "Kiến nghị về dự án khai tác Bô-xít ở Tây Nguyên" vốn được công bố lần đầu tiên hôm 09 tháng Mười, yêu cầu các lãnh đạo đảng và nhà nước thực hiện 5 vấn đề:

Dừng ngay việc xây dựng nhà máy chế biến alumina ở Tân Rai (Lâm Đồng), tạm hủy dự án đang đàm phán với nước ngoài về nhà máy Nhân Cơ (Đắc Nông), đình chỉ triển khai toàn bộ tổng dự án hiện nay về khai thác bauxite ở Tây Nguyên để nghiên cứu lại, lập nhóm nghiên cứu độc lập nghiên cứu lại toàn bộ dự án và trình bày kết quả nghiên cứu trước Quốc hội và trưng cầu dân ý để quyết định.

Bản kiến nghị, vốn lần này được nhiều cơ quan truyền thông trong nước đồng thời công khai nhắc tới, nhấn mạnh việc các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cân nhắc các bài học rút ra từ thảm họa bùn đỏ ở Hungary mới đây.

'Thái độ rõ ràng'

Dự án bauxite đã được Đảng Cộng sản và Chính phủ thông qua

Việc tổ chức khai thác bauxite và chế biến alumina ở Tây Nguyên từ khi khởi xướng đã gặp phản đối từ nhiều giới vì quan ngại về an toàn, môi trường, xã hội, kinh tế, kể cả quốc phòng.

Tuy nhiên, Chính phủ Việt Nam tới nay vẫn khẳng định cam kết tiến hành các dự án được cho là "chủ trương lớn" của Đảng cộng sản và nhà nước.

Hôm thứ Sáu, chính chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Quốc hội, ông Lê Quang Bình, đã đề nghị Chính phủ cam kết với Quốc Hội về sự án toàn của các dự án bauxite, đặc biệt đối với việc xử lý chất thải, bùn đỏ.

"Trên cao nguyên, nếu xử lý bùn đỏ không tốt, nó tràn xuống thì không chỉ ở Tây Nguyên mà còn ảnh hưởng cả vùng đồng bằng ven biển," ông Bình nói với truyền thông trong nước.

Khi được truyền thông trong nước hỏi về bản kiến nghị của các trí sỹ, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Nguyễn Xuân Phúc hôm thứ Bảy đáp:

"Những lo ngại của người dân, nhân sỹ, trí thức tôi cho là cần thiết phải lắng nghe, nhưng phân tích để có quyết định cuối cùng thì phải có thời gian vì đây là chủ trương đã được trung ương, bộ chính trị, quốc hội chỉ đạo vừa qua."

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài Nguyên - Môi trường (TN-MT) Phạm Khôi Nguyên tiếp tục khẳng định với báo chí trong nước về tính an toàn của dự án.

"Hai mô hình bùn đỏ được bộ TN-MT với tư cách là cơ quan thẩm định đã khẳng định là an toàn."

"Tuy nhiên, vì chưa vận hành nên chỉ an toàn về lý thuyết. Nhưng qua sự cố mô hình của Hungary, chúng ta tiếp tục nghiên cứu để nâng cao hệ số an toàn," ông Nguyên nói thêm.

Trong một văn bản riêng rẽ, đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc đã gửi thư tới Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng kiến nghị về các dự án Bauxite, trong đó, ông đề nghị người đứng đầu Quốc hội cần:

"Bày tỏ một thái độ rõ ràng đối với những ý kiến quan ngại của nhân dân về vấn đề bauxite Tây Nguyên,"

"Các ủy ban của Quốc hội có liên quan cần có những hoạt động giám sát theo quy định của pháp luật và bày tỏ ý kiến rõ ràng."